Hoe Nieuw-Zeelandse Wijn de Wereld Veroverde
Heb je wel eens een Nieuw-Zeelandse wijn gedronken? Vast wel! De schappen staan er hier vol mee, en ook op de meeste menukaarten zie je ze wel staan. Toch is het best bijzonder dat we hier nu kunnen genieten van een glaasje N-Z Sauvignon of Pinot Noir.
Ik zou zeggen, pak er een glas bij, schenk wat van die Marlborough Sauvignon Blanc in, en geniet.
Van de wijn, en van het fascinerende verhaal achter die wijn, in cijfers. Een verhaal van vallen en opstaan. Vol dorstige geschiedenis, politieke spelletjes en wereld economie.
Nieuw-Zeelandse wijn in cijfers
De kans dat er een Nieuw-Zeelandse wijn in je glas eindigt in Nederland is best groot.
Toch is het geen spectaculair groot wijnland, wereldwijd staan ze op de 16e plaats van wijn producerende landen.
Maakt Nieuw-Zeeland dan zoveel wijn? Nou, nee... Voor 2000 maakten ze zelfs bijna geen wijn.
In liters maken Nieuw-Zeelandse wijnmakers 383 miljoen liter wijn per jaar. Da's niets vergeleken met de top 10, waarvan de nummer 1 Italië in zijn uppie al 4.250.000 liter wijn weet te produceren.
Kampioen nieuwe aanplant
Het Nieuw-Zeelandse wijngaard areaal groeide tussen 2000 en 2010 wel spectaculair snel. Van 10.000 naar 32.000 hectare (220%). Om nog eens te groeien met 30% tot 41.603 hectare in 2021. Daarmee zijn ze wereldwijd de snelste groeier.
Wereldspeler in Waarde
Nieuw-Zeeland staat wel op de 7e plek qua wijn export wereldwijd. Hoe kan dat? Hun geheim: een hoge literprijs, en... ze drinken zelf bijna geen wijn.
De kiwi's drinken zelf 8,3 liter per jaar per capita. Ter vergelijking, wij staan wereldwijd op nummer 10 van wijn drinkende landen, met 24.2 liter per persoon, per jaar. De nummer 1, Portugal drinkt 51.9 liter per persoon, per jaar.
266 van de 383 miljoen liter wordt wereldwijd verkocht, met als grootste afnemers de VS, de UK en Australië. Wij komen op de 8e plek!
Hoe kan het dat zo'n land met geen traditionele wijnbouw, en geen wijnliefhebbers in het land zelf toch zo'n grote wereldspeler wordt?
Toeval, het Lot en Aardrijkskunde
Denk even aan een wereldkaart en aan wijndruiven. Toeval wil dat wijndruiven - de Vitis Vinifera - het best groeit tussen twee denkbeeldige lijnen op de 30e en 50e breedtegraad.
Even heel simpel: Boven en onder de 50e breedtegraad is het te koud, en ertussen is het te warm, enkele uitzonderingen daargelaten.
85% van de wijn wordt gemaakt in de noordelijke 'wijnriem'. Niet zo gek - als je de lijnen volgt, zie je in de bovenste ring Frankrijk, Spanje en Italië (samen goed voor bijna de helft van de wijn ter wereld) en in de zuidelijke ring veel oceaan. Daar groeien de meeste druiven meestal niet.
Die 2 wijnriemen is waar wijn geboren werd, en waar wijndrinkende mensen naartoe migreerden. Dat begon al in de tijd van de Grieken en de Phoeniciërs, die migreerden naar Italië en Spanje. Later de Romeinen, die migreerden naar Frankrijk en Duitsland. En nog later de Europese kolonisten, en gelovige missionarissen.
Deels lijkt het dus 'meant to be' dat er in Nieuw-Zeeland wijn gemaakt zou worden...
Dank aan de Kerk & Dally Plonk
De eerste bijbels en wijndruiven kwamen naar Nieuw-Zeeland in 1816, geplant in de Bay of Islands door de Britse missionaris Samuel Marsden.
De Franse missionarissen volgden in 1830, die landden in Poverty Bay, en Hawke' s Bay. Toen startte ook de commerciële wijnproductie, om te verkopen aan Britse troepen op weg naar Australië, om daar te vechten.
Toch kwam de wijnproductie nog niet echt van de grond.
Australië was door Engeland gekozen om te dienen als de wijngaard van de Engelsen - om zo hun afhankelijkheid van de Fransen te verminderen. Australië bleef tot 1901 (en eigenlijk tot 1942) een Britse kolonie, en voorzag prima in de dorst van de Engelsen.
De grootste wijnnamen in Nieuw-Zeeland zijn niet Brits of Frans, zoals je misschien zou verwachten, maar Libanees of Kroatisch.
Dally Plonk
Nee, de Nieuw-Zeelandse wijneconomie startte pas echt rond 1900. Oost-Europese immigranten, op zoek naar een beter leven, namen hun dorst, kennis van wijn maken én de vraagzijde van de wijnmarkt mee.
Het grootste Nieuw-Zeelandse wijnhuis Montana, nu onderdeel van het Franse Pernard-Ricard, werd opgericht door Ivan en Amanda Yukich, immigranten uit Kroatië.
Zij zagen potentieel in het Nieuw-Zeelandse klimaat, en startten hun wijngaard om te voorzien in de enorme dorst van hun mede-immigranten.
De goedkope wijn die zij 100 jaar geleden maakten noemden ze Dally Plonk, vernoemd naar de Dalmatiërs = Kroaten. Immigranten die naar Nieuw-Zeeland kwamen als gumgravers.
De laatste slag: Globalisatie
Je zou zeggen dat Nieuw-Zeelandse wijn wel snel zou ontwikkelen na de ontdekking van het gunstige klimaat, maar niets is minder waar.
De kwaliteit bleef achter, en de Nieuw-Zeelanders bleven zoete meuk drinken.
Er was nog één slag nodig om Nieuw-Zeelandse wijn naar de top te brengen.
Maar de wijnwereld kreeg eerst nog een klap te verwerken: iets wat economen 'Importsubstitutie' noemen. Een politiek beleid wat Nieuw-Zeeland introduceerde om met Japan te kunnen concurreren.
Ze introduceerden enorme importheffingen, subsidieerden lokale productie en probeerden een succesvolle economie te bouwen van binnenuit. Het resultaat voor de Nieuw-Zeelandse wijn industrie? Een groei in hectare van hoog producerende, maar lage kwaliteit druiven. Druiven voor de lokale markt van Dally Plonk.
Het teveel aan slechte wijn kon nergens verkocht worden, prijzen daalden, en de Nieuw-Zeelandse wijnindustrie stortte in.
De Transformatie van Nieuw-Zeelandse Wijn
Wat een ramp! Hoe kwam ze er weer bovenop?
Nou, Nieuw-Zeeland veranderde van koers. Handelsbarrières en subsidies werden opgeheven, en concurrentie en de wereldmarkt werden verwelkomd.
De Nieuw-Zeelandse wijnindustrie transformeerde. Goedkope bulkwijn uit Chili en Australië verving de Dally Plonk. De overheid gaf nog wat subsidie om wijnstokken van lage kwaliteit te rooien, en te vervangen met klassieke rassen als Sauvignon Blanc en Pinot Noir. Waarvan bekend was dat die goed pasten in het klimaat en de bodems van de Nieuw-Zeelandse wijngaarden.
Wijnmakers hadden geen andere keus, ze begonnen te focussen op premium wijnen. Kwantiteit leverde niet langer geld op, de enige manier om te concurreren was kwaliteit.
Dus, hoe kwam Nieuw-Zeelandse Wijn in ons Glas?
En hoe kwam die Nieuw-Zeelandse wijn dan hier?
Nou, door een sterk staaltje marketing.
In 1985 stuurde wijnmaker Ernie Hunter uit Marlborough zijn Sauvignon Blanc naar Londens jaarlijkse wijnwedstrijd. En verrassing: zijn wijn won! Hij werd genoemd in de Sunday Times, Britse consumenten werden wakker. Zeker toen zijn Chardonnay het jaar erop won.
Tegelijkertijd bracht Cloudy Bay, een andere Nieuw-Zeelandse wijnmaker, zijn wijn op de Britse markt via de verkoopkanalen van hun nieuwe moederbedrijf LVMH (Louis Vuitton Moët Hennessy). Een instant succes!
Een solide basis voor Nieuw-Zeelandse wijn export was geboren.
Zo werden we verliefd op Nieuw-Zeelandse Wijn
Nog steeds is de Nieuw-Zeelandse wijnindustrie opvallend globaal. 70% van de Nieuw-Zeelandse wijn vind zijn weg naar dorstige wijnliefhebbers wereldwijd.
De grootste afnemers zijn de VS, de UK en Australië. En de wijnhuizen zelf? Die zijn grotendeels in handen van buitenlandse wijnhandelaren, zoals de Franse Pernard-Ricard, LVMH en Amerikaanse Constellation Brands.
Dus zo werden we Nieuw-Zeelandse wijnliefhebbers: via missionarissen, immigranten, en een ouderwets staaltje marketing.
Meer Lezen
Geschreven door Kim, wijnliefhebber, fietsfanaat en reisgek.
Ik hoop dat je genoten hebt van je glas Sauvignon en van dit wijnverhaal! Proost, op een goed verhaal bij je volgende glas.
PS. wil je op de hoogte blijven van de nieuwste wijnkennis, infographics, wijnreizen en meer? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief! Zeer onregelmatig, maar toch 1-2x per maand de lekkerste wijnmail in je inbox:)
Veel wijnproefplezier :)
Groetjes Kim
Bronnen
Cijfers 2021 International Organisation of Vine and Wine
Nzwine.com, annual report 2022
Mike Veseth, Winewars
Reactie schrijven