Primitivo Wijn en Druif
Zeg je Primitivo, zeg je Italië, Puglia, Salento en Primitivo di Manduria. Bij die laatste begin ik al te smelten...
Maar wat zeggen deze termen? Wat is Primitivo?
Alles over deze zwoele druif en wijn, van smaak tot wijn en spijs!
Wat is Primitivo?
Primitivo is een rode wijndruif, de trots van het Italiaanse Puglia, de hak van de laars.
Hier is het met 17.983 hectare bijna de meest aangeplante druif (14%), op Sangiovese na (15%).*
Best een prestatie, als je bedenkt dat Primitivo buiten Puglia bijna nergens anders voorkomt.
Behalve dan in Californië, Amerika, waar ze hem Zinfandel noemen.
Primitivo = Zinfandel. Of toch niet?
Primitivo Smaak en Geur
Primitivo geeft wijnen die groots zijn, met veel structuur en alcohol, flinke tannines en een zoete afdronk.
De fruitige wijnen zijn diep donkerrood gekleurd, en geuren heerlijk naar aardbei, framboos, pruimen, bramen, chocolade en tabak.
Door de warmte in het zonnige Puglia iets minder zuren, en het fruit flink zondoorstoofd. Wijnen hebben een volle body, en veel rijpe, maar toch taaie tannines.
De Primitivo druif rijpt vroeg en houdt van de zon. Omdat ze zo vroeg rijpen, en dan een heel seizoen genieten in de volle zon - ontwikkelen ze gemakkelijk veel suiker, en dus ook veel alcohol.
Waar komt Primitivo vandaan?
De druif komt oorspronkelijk uit Kroatië, waar ze hem Tribidrag of Crljenak Kastelanski noemen.
Toen werd hij groots in Puglia, eerst alleen als blenddruif voor bulkwijnen, later als de prachtige Primitivo die we nu kennen.
In 1822 is de druif waarschijnlijk via de keizerlijke plantencollectie in Wenen in Californië terechtgekomen.
Jammer voor de Amerikanen! Daar dachten ze heel lang een 'eigen' druif te hebben. Tot in 2002 na DNA onderzoek bleek dat Zinfandel dezelfde druif was als de Zuid-Italiaanse Primitivo.
Toch verzet het California Wine Institute hier zich nog steeds tegen: na hun eigen onderzoek hebben ze bewijs dat het NIET dezelfde druiven zijn...
Verschillende soorten Primitivo en Zinfandel werden verzameld en naast elkaar aangeplant. Over tientallen jaren zijn de resultaten geanalyseerd.
UC Professor Carole Meredith legt uit: Ze zijn niet hetzelfde, maar eerder aan elkaar verwant als broer en zus, met duidelijke overeenkomsten in het DNA.
Over de jaren hebben de druiven zich afzonderlijk van elkaar net iets anders ontwikkeld. UC Davis zag dat er duidelijke verschillen zijn in grootte van de druif en de trossen, en in de plantgroei. Ook zorgen een andere aanpak in wijngaard en wijnkelder voor heel verschillende stijlen wijn.
De naam Primitivo komt van het Latijnse woord 'primativus' = 'vroegrijper' en het oude Italiaanse woord 'primaticcio' = 'eerst rijpend'.
Smaak: Primitivo vs Zinfandel
Beide wijnen zijn stoer, met een volle body en aanwezige geuren van pruim, kaneel, tabak en rijp bosfruit. Maar er zijn verschillen. Hoe herken je de Primitivo, en hoe de Zinfandel?
Primitivo wijnen
Vaak zwoel fruitig, stoer, met soms aroma's van leer, chocolade en tabak. Flink alcohol, flinke, drogende (maar rijpe) tannine en een volle body.
Zinfandel wijnen
Vaak minder zondoorstoofd fruit, en meer houtaroma's als vanille. De wijnen zijn jammy, hebben nóg meer alcohol, en zachtere, rondere tannines.
3 Stijlen Primitivo
1. Salento
De wijnregio Salento (op de kaart lichtgrijs omlijnd, in de hak) omvat een groter gebied dan de DOC's. Bekend van de IGP of IGT wijnen: vrolijke, fruitige wijnen voor een mooie prijs.
2. Gioia del Colle
Hier werden de eerste planten uit Kroatië aangeplant, en kreeg de druif zijn naam van de lokale priester Francesco Filippo Indelicati.
Aan het einde van de 18e eeuw identificeerde de priester een druif die eerder rijpte dan andere druiven. Hij noemde zijn ontdekking Primitivo, van het Latijnse woord primativus, wat ‘eerst rijp’ betekent.
Gioia del Colle wordt gezien als de thuisbasis van de Italiaanse Primitivo. De hogere ligging en de kalksteenbodems geven elegante Primitivo wijnen met een hogere zuurgraad en een tikje minder alcohol.
3. Primitivo di Manduria
Een bijzonder warm klimaat, met kenmerkende rode bodems vol ijzer geeft rijke wijnen met een hoog alcoholpercentage.
Manduria staat bekend om zijn top kwaliteit Primitivo: krachtige, volle rode wijn. Barstensvol fruit en intense aroma's.
Manduria telt ook 1 van de 4 DOCG wijnen van Puglia: een Primitivo di Manduria Dolce Naturale. Een natuurlijk zoete wijn.
Bij deze wijnen wordt wat alcohol toegevoegd tijdens de vergisting, voordat de gisten alle suikers hebben 'opgegeten' en omgezet. Er blijft suiker over, waardoor je een heerlijk zoete dessertwijn overhoudt.
Wat eet je bij Primitivo Wijn?
De zwoele en kruidige Primitivo, met z'n hoge alcohol, fruitigheid en flinke tannine gaat goed met licht zoetere, of gekarameliseerde smaken als:
- Pasta Puttanesca: ansjovis, olijven, kappertjes, chili en knoflook
- Gegrilde zoete aardappel
- Kruidige tomatensauzen met gekarameliseerde ui
- Balsamico
- Cajunkruiden
- Pizza ansjovis
- Gegratineerde aubergine
- Parmezaan
- Gestoofd lamsvlees met veel verse, mediterrane kruiden
If you Like... Primitivo
Ook verliefd geworden op deze heerlijke druif en wijn? Probeer dan ook eens wijnen van deze druiven, grote kans dat je die ook lekker vindt:
- Negroamaro
- Nero d'Avola
- Plavac Mali
- Zinfandel
Verder Lezen
Geschreven door Kim, wijnliefhebber, fietsfanaat en reisgek.
En, ga jij binnenkort de verschillen en overeenkomsten proeven tussen de Primitivo en de Zinfandel druif? Ik ben benieuwd wat je er van vond! Laat je het me weten?
Zelf heb ik wel een zwak voor deze Zuid-Italiaanse krachtpatser. Mijn go to Primitvo is een di Manduria, echt zo'n wijn die je een stevige knuffel geeft. Perfect als maaltijdbegeleider, of bij een goed boek op de bank!
PS. wil je op de hoogte blijven van de nieuwste wijnkennis, infographics, wijnreizen en meer? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief! Zeer onregelmatig, maar toch 1-2x per maand de lekkerste wijnmail in je inbox:)
Veel wijnproefplezier :)
Groetjes Kim
Bronnen:
California Grape Acreage Report 2020 Crop. NASS.USDA.gov. CALIFORNIA DEPARTMENT OF FOOD AND AGRICULTURE. April 20, 2021. (cijfers 2020)
Italian Wine Central, Puglia, Primitivo (cijfers 2022)
Reactie schrijven