Wijngebied Elzas in één Oogopslag
Een overzicht van het wonderlijke wijngebied Elzas en haar wijnen, met alles dat je moet weten als je deze wijnstreek gaat verkennen. Thuis, met een glas wijn - of... op wijnreis!
In het laatste geval, lees ook:
Elzas wijnen in een Notendop
De Elzas in één zin? Uitbundige, intens aromatische wijnen, en vooral fe-no-me-na-le droge Riesling. Vaak van 1 druivensoort, allemaal met dat kenmerkende zachte mondgevoel, en briljante zuren die tintelen na elke slok.
Wijngebied Elzas - een Introductie
De Elzas is een gezellige blend van verschillende culturen. Het is een 100% Frans wijngebied, maar met Duitse trekjes.
Niet zo gek: In het verleden is het gebied nogal eens van eigenaar gewisseld. Het hoorde eerst bij Duitsland, toen weer bij Frankijk, Duitsland, en sinds 1918 is het weer in Franse handen.
--- Dit is een advertentie, lees verder onder dit blok ---
Dat getouwtrek heeft het gebied beïnvloedt, en die invloeden zie je nog overal terug. In de kenmerkende gekleurde huisjes met houten buitenbalken, in de aanwezigheid van zowel de Franse als de Duitse taal, het eten, en de wijn.
Maar, Elzasser wijnen worden op een heel andere manier geproduceerd - met een hele andere wijn als resultaat. Deze wijnregio is uniek, enorm verrassend, en ontzettend leuk om te ontdekken.
Daarom, in dit artikel: een overzicht van de druivensoorten en wijnstijlen van de Elzas, de belangrijkste wijnfeiten en een kaart van de regio, incl de Grand Cru's.
Duitse invloeden: Gewurztraminer en Riesling stelen de show, sauerkraut, en ook Flammkuchen zijn een graag geziene gast in de Elzas!
Waar ligt de Elzas?
De Elzas, of Alsace in het Frans, ligt op de grens tussen Frankrijk en Duitsland, in het noordoostelijke puntje van Frankrijk. Het wijngebied begint ter hoogte van Strasbourg, de hoofdstad van de Alsace, en loopt door tot aan Mulhouse.
De wijngaarden liggen op groene, glooiende heuvels tussen de Vogezen en de Rijn. Die bergen zorgen voor bescherming tegen kou en regen uit het noorden en westen, waardoor het hier heerlijk warm en droog is.
Aanrader: Van Noord naar Zuid loopt er een 170 kilometer lange wijnroute, de 'Route des Vins d'Alsace'.
Opmerkelijk? De Elzas heeft 2 delen: de Bas-Rhin in het noorden, en de Haut-Rhin in het zuiden. De 'Haut' en de 'Bas' verwijzen naar de hoogte van de wijngaarden, niet naar de ligging in het land!
Elzas Wijngebied Kaart
--- Dit is een advertentie, lees verder onder dit blok ---
Welke wijn komt uit de Elzas?
Bij Elzasser wijn draait alles om aroma's. Bloemige en perzikachtige geuren vliegen uit het glas, de wijnen zijn heerlijk zacht, vol met medium-hoge alcohollevels en hebben een tintelend zuurtje. Over het algemeen zijn het aromatische, voornamelijk witte wijnen met een volle body. Je kunt ze indelen in 5 stijlen:
- Bubbels: Een geweldig -en goedkoper- alternatief voor Champagne!
- Droge witte wijnen, met briljante zuren en een tintelende mineraliteit.
- Off-dry witte wijnen, voornamelijk van Pinot Gris en Gewurztraminer.
- Rosé wijnen, uitsluitend van Pinot Noir, zijn elegant, vol van smaak en fruitig.
- Rode wijnen uit de Elzas, ook uitsluitend van Pinot Noir, bieden fris rood fruit, kruidige tonen en een pittige afdronk.
Wijnen worden vooral gemaakt van Pinot Blanc, Riesling, Pinot Gris, Gewurztraminer, Pinot Noir en, in mindere mate Muscat en Silvaner.
In tegenstelling tot de rest van Frankrijk, waar vaak de plaats vermeld wordt -zoals 'Bordeaux'- staat in de Elzas de druivensoort op het etiket. Er moet 100% van de die druivensoort gebruikt zijn. (In andere landen is dat vaak 75%)
Door de eeuwen heen zagen Elzasser wijnmakers dat 4 druiven uitzonderlijke wijnen produceerden. Ze noemden ze de 'edele' druiven: Riesling, Gewurztraminer, Pinot Gris en Muscat.
Elzas Wijn Classificaties
Op de etiketten van Elzaswijnen zijn specifieke kwaliteitsaanduidingen te vinden. Wat betekenen die?
AOC Alsace
Wijnen zijn bijna altijd van 1 druivensoort, en afkomstig uit het overkoepelende gebied rondom de 119 dorpjes.
13 van die dorpjes stijgen net boven de algemene AOC uit, en mogen naast de AOC hun dorpsnaam op het etiket vermelden. Deze dorpjes hebben hun eigen regels, en mogen bijvoorbeeld andere druiven, of alleen een specifieke druif gebruiken.
Zo komt er exceptionele Gewurztraminer uit Bergheim, daarom mag de wijnmaker volgens de wetgeving 'AOC Alsace Gewurztraminer de Bergheim' op het etiket zetten.
De 'Villages' of Comunales:
- Bergheim
- Blienschwiller
- Côtes de Barr
- Côte de Rouffach
- Coteaux du Haut-Koenigsbourg
- Klevener de Heiligenstein
- Ottrott
- Rodern
- Saint Hippolyte
- Scherwiller
- Vallée Noble
- Val Saint Grégoire
- Wolxheim
Daarnaast heb je nog lieux-dits: micro locaties, die het weer net even beter doen, maar niet toegelaten worden tot Grand Cru.
AOC Alsace Grand Cru
De 51 Grand Cru's vormen de top van de Alsace wijnen.
Grand Cru's mogen alleen van Riesling, Pinot Gris, Gewurztraminer en Muscat gemaakt worden. En hebben nog strengere eisen op het gebied van opbrengsten, alcoholpercentages etc.
AOC Cremant d'Alsace
Deze mousserende wijnen uit de Elzas zijn een must voor bubbelliefhebbers. De twee stijlen, wit (brut) en rosé, worden gemaakt op dezelfde manier als Champagne, maar met andere druiven. Cremant d'Alsace wijnen moeten minimaal 9 maanden rijpen.
De vintage Crémants worden vaak langer gerijpt en geven een vol karakter met hints van boter en brioche.
Crémant d'Alsace Brut
Droge bubbel van Riesling, Pinot Blanc, Pinot Noir, Pinot Gris, Auxerrois en/of Chardonnay. Pinot Blanc is de belangrijkste druif. Wijnen hebben rijke, zoete appel- en citroenaroma's met kleine spritzy bubbels.
Crémant d'Alsace Rosé
Dit is de echte vondst, van 100% Pinot Noir. Wijnen hebben rijke bloemige aroma's met aardbeien en kaneelachtige kruiden.
Pinot d’Alsace, een bijzondere witte wijn met een rijke, goudkopertint, en een unieke smaak. Een blend van de verschillende 'Pinot' druiven (Pinot Blanc, Pinot Gris en Pinot Noir) en Auxerrois.
Zoete Elzas wijnen
Last but zeker not least: de zoete wijnen van de Elzas. Je herkent ze aan de termen 'sélection de grains nobles' en 'vendanges tardive' op het etiket.
Vendanges Tardives
Vendanges Tradives betekent 'Oogst Laat'. Rijpere druiven geven meer suikers. Deze wijnen zijn licht honingachtig en meestal zoet, hoewel sommige wijnmakers de suikers volledig laten vergisten om een hogere alcoholische en volle wijn te creëren.
Deze wijn wordt alleen gemaakt van de 4 'edele' druiven.
Sélection de Grains Nobles
Een volzoete, honigachtige dessertwijn stijl die wel wat lijkt op de Hongaarse Tokaji, of op een Sauternes/Barsac uit de Bordeaux. Ook een late oogst, maar veel strenger. Wijnmakers plukken (met de hand) alleen de druiven die zijn aangetast met botrytis, ook wel 'edele rot'.
Witte wijn heaven: +90% van de wijnen uit de Elzas is wit
Soorten Elzas Wijnen om te Verkennen
Stel, je gaat een aantal wijnen proberen. Welke kies je dan? Probeer de volgende om de verschillende karakters van de Elzas te ontdekken:
- Een Crémant d’Alsace rosé
- Alsace AOC Riesling
- Riesling Grand Cru, aanrader: Domaine Dopf
- Alsace AOC Pinot Gris - deze zijn iets off-dry
- Gewurztraminer - als het kan een Vin Naturel - die van Charles Frey is fantastisch!
Zo proef je de verschillende aroma's en stijlen, en het verschil tussen de 'normale' en Grand Cru wijnen.
Meer lezen
Geschreven door Kim, wijnliefhebber, reisgek en boekenwurm. En zo nu en dan wijnschrijver!
Een x die kant op, en de beste wijn uit de Elzas proeven bij de wijnmaker zelf? Lees ook mijn blog over de leukste wijnhuizen, en de 15 tips voor jullie wijnreis.
Veel lees, en wijnproefplezier :)
PS. Wil je op de hoogte blijven van de nieuwste wijnkennis, infographics en meer? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief! 2x per maand de lekkerste wijnmail in je inbox:)
Groetjes Kim
--- Dit is een advertentie, einde artikel ---
Reactie schrijven